Tweet

Bednja u 15. stoljeću

Sjeveroistočno od Ludbrega razvilo se u srednjem vijeku vlastelinstvo Bednja. Kralj Matijaš Korvin darovao je 1465. godine vlastelinstvo Bednju s posjedom Kapelom (koja odgovara istoimenom naselju sjeveroistočno od Ludbrega) plemiću Wolffgangu Frodnoharu koji se još ranije bio doselio u srednjovjekovnu Slavoniju kao službenik grofova Celjskih. Kao vlasnik posjeda Kapele nešto kasnije se pojavio Kristofor Lausinger, također njemački plemić, doseljen u Slavoniju u doba grofova Celjskih. On je u vezi s tim posjedom uzeo predikat “de Bednja Zenthpeter sive de Kapolna”. Godine 1507. u Kapeli je Kristofor Lausinger posjedovao 21 porezni dim. Do godine 1513. Kapeli je pridružen Kelijanovec, a tada je Lausinger držao 17 dimova, kao i 1517. godine da bi 1520. godine broj dimova pao na 15.

Stara naselja na bednjanskim posjedima

Bednjanske je posjede od 90-tih godina XV. stoljeća do 1523. držao Sigismund Frodnohar. Njegovo središte je bilo u Novoj Vesi (Nowawes, Wysfalw, današnje naselje Novo Selo sjeveroistočno od Ludbrega), gdje je bio plemićki dvorac. Godine 1523. tim su posjedima pripadali kmetovi u selima Petrovčani (nestalo naselje koje je bilo vjerojatno oko današnjeg Svetog Petra), Veliki Bukovec (odgovara istoimenom današnjem selu sjeveroistočno od Ludbrega), Mali Bukovec (odgovara današnjem istoimenom selu), Nova Ves (odgovara današnjem naselju Novo Selo) , Mala Dubovica (to je današnje selo Dubovica sjeveroistočno od Ludbrega), Bednjanski Sveti Petar (Bednazenthpeter, odgovara današnjem selu Sveti Petar između potoka Segovine, šume Križančije i Ludbrega) Ostružan (nestalo naselje), Kelijanovci (izgleda da se to naselje nalazilo u okolici današnjih sela Dubovica i Kapela), Segovina (selo sa istim imenom je zabilježeno na ludbreškom vlastelinstvu, a ovo selo na bednjanskom posjedu, ako nije riječ o istom selu, nalazilo se najvjerojatnije na srednjem dijelu toka potoka Segovine), Hebovec (to bi naselje odgovaralo današnjem selu Županec sjeverno od šume Križančija i istočno od Ludbrega, 1614. godine se spominje selo “Hlebovecz alias Suppanovcz”) , Torčec (odgovara današnjem istoimenom naselju smještenom na potoku Segovini istočno od Ludbrega)  i Gradec (nestalo naselje). Nakon smrti Sigismunda Frodnohara (1523.) njegove su posjede razdijeli nasljednici po ženskoj liniji i istodobno ih spojili s Kapelom i Dubovicom, posjedima pokojnog Akacija Lausingera.

Posjednik Sigismund Frodnohar

Godine 1495. najveći je dio posjeda Bednja držao Sigismund Frodnohar koji je imao 54 porezna dima, uz njega su djelove ovog posjeda držali plemić Rafael koji je imao 24 dima, literat Mihael koji je imao 21 dim, Kristofor Lausinger koji je držao 15 dimova i Galli Nagh koji je imao dio od 12 poreznih dimova.  U Bednji je 1501. godine bilo sjedište župe Sv. Petra. Župnik je tada bio Pavao, a imao je kapelana Petra. Uz njih je postojao i svećenik Fabijan koji je svoju službu obavljao kod Frodnoharovih.

Sigismund Frodnohar je 1507. godine držao 54 porezna dima, a uz njega je literat Mihael posjedovao 22 porezna dima.  Oko 1509. godine spominje se Petar Nagy de Pathak kao kaštelan Sigismunda Frodnohara.  Petra bi mogli dovesti u vezu sa prije spomenutim vlasnikom Galom Naghom, a možemo samo pretpostaviti da je obitelj Nagh obnašala službu kaštelana te jedno vrijeme imala suvlasnički udio na posjedu. Posjed Bednja odnosno Bednja Sveti Petar spominje se 1512. i 1516. godine u vlasništvu Frodnohara.  Godine 1513. Sigismund Frodnohar je držao 51 porezni dim, a uz njega je vlasnikom posjeda bio literat Leonard koji je imao 17 poreznih dimova. Prema tome došlo je do pada broja podložnika od 1507. godine.  Na bednjanskim posjedima je nakon 1513. došlo do naglog porasta broja podložnika što se vidi iz popisa poreznih dimova. Broj poreznih dimova koji je 1513. ukupno iznosio 68, porastao je 1517. godine na 124, a 1520. godine na čak 188 dimova, što govori o povećanom i intenzivnom naseljavanju bednjanskih posjeda od 1513. do 1520. godine. Godine 1517. Sigismund Frodnohar je držao 95, a 1520. godine 127 dimova dok je literat Leonard 1517. imao 29, a 1520. godine 61 porezni dim.

Viteški posjed Križinčija

Izgleda da je na rubnom području Ludbreške Podravine, najvjerojatnije između bednjanskog posjeda i rasinjskog vlastelinstva, kod šume Križančija, postojao manji posjed Križinčija (Krysnychicha, Crisnychya) koji je bio pod upravom glogovničkih viteških redova. Križinčija je 1507. godine imala 12 poreznih dimova, 1513. i 1517. je broj dimova bio 10, da bi 1520. pao na ukupno 9 (uz 4 siromaha).